ستون مهره ها
- ارسال شده توسط کسری جعفری
- دسته بندی استخوان های پشت, پشت
- تاریخ ژانویه 26, 2020
- نظرات 5 دیدگاه ها
ستون مهره ها، شامل 33 مهره است که توسط دیسک های بین مهره ای از یکدیگر جدا شده اند.
این ستون را می توان به 5 ناحیه تقسیم کرد، هر ناحیه با ساختار مهره ای متمایز خود از سایر ناحیه ها جدا می شود.
در این مقاله به آناتومی ستون مهره ها، عملکرد، ساختار و نکات بالینی آن خواهیم پرداخت.
عملکرد ها
ستون مهره ها 4 نقش عمده دارد:
- نقش محافظتی: طناب نخاعی را دربرگرفته و از آن محافظت می کند.
- نقش حمایتی: وزن قسمت هایی از بدن را که بالاتر از لگن قرار گرفته اند را تحمل می کند.
- نقش محوری: محور مرکزی بدن را تشکیل می دهد.
- نقش حرکتی: در ایستادن و حرکت کردن نقش دارد.
ساختار مهره ها
همه ی مهره ها ساختار پایه ای یکسانی دارند. همه ی آن ها از یک تنه در قدام و قوس مهره ای در خلف تشکیل شده اند.
تنه ی مهره
تنه ی مهره قسمت قدامی هر مهره را تشکیل می دهد.
این قسمت مهم ترین ناحیه ی تحمل کننده ی وزن هست، به همین خاطر مهره های تحتانی تر، تنه های بزرگ تری دارند تا وزن بیشتری را تحمل کنند.
سطح فوقانی و تحتانی تنه ی مهره ها توسط غضروف هیالن احاطه شده اند. تنه های همجوار توسط دیسک های بین مهره ای غضروفی-فیبروزی از یکدیگر جدا شده اند.
قوس مهره ای
قوس مهره ای سطوح لترال و خلفی مهره را می سازد.
قوس مهره ای با اتصال به تنه ی مهره، یک سوراخ ایجاد می کند که سوراخ مهره ای نامیده می شود. سوراخ های مهره ای در امتداد یکدیگر قرار می گیرند تا کانال مهره ای را که طناب نخاعی را دربرگرفته است، تشکیل دهند.
قوس های مهره ای زوائد استخوانی متعددی دارند که به عنوان محل هایی برای اتصال عضلات و لیگامان ها عمل می کنند:
- زوائد خاری: هر مهره یک زائده ی خاری دارد که در خلف و وسط نوک قوس مهره ای قرار گرفته است.
- زوائد عرضی: هر مهره دو زائده ی عرضی دارد که در جهت لترال و خلفیِ تنه ی مهره برجسته می شوند. در مهره های توراسیک زوائد عرضی با دنده ها مفصل می شوند.
- پدیکل ها: تنه ی مهره را به زوائد عرضی متصل می کند.
- لامینا: زوائد عرضی و خاری را به همدیگر متصل می کند.
- زوائد مفصلی: اتصالاتی بین مهره و مهره های همجوار پایینی و بالایی ایجاد می کند. زوائد مفصلی مابین لامینا و پدیکل ها قرار گرفته اند.
نکات بالینی
هرنی دیسک بین مهره ای
دیسک بین مهره ای، غضروفی فیبروزی است که بین مهره ها قرار گرفته است و آن ها را به یکدیگر متصل می کند. این دیسک ها باعث انعطاف پذیری ستون مهره ها شده و به عنوان ضربه گیر عمل می کنند. در نواحی لومبار و توراسیک، دیسک ها گُوِه شکل هستند تا به ستون مهره ها شکل محدب بدهند.
هر دیسک بین مهره ای دو قسمت دارد: نوکلئوس پالپوزوس و آنولوس فیبروزوس. آنولوس فیبروزوس محکم و کلاژنی بوده و نوکلئوس پالپوزوس ژل مانند را احاطه می کند.
هرنی دیسک بین مهره ای زمانی رخ می دهد که نوکلئوس پالپوزوس با پاره کردن آنولوس فیبروزوس به بیرون بزند. این پارگی عمدتا در جهت خلفی-لترال رخ می دهد. در این حالت نوکلئوس پالپوزوس می تواند باعث ایجاد فشار روی طناب نخاعی و تحریک آن شود که همراه با علایم مختلف عصبی و عضلانی است.
دسته بندی مهره ها
مهره های گردنی
در بدن انسان 7 مهره ی گردنی وجود دارد. این 7 مهره در سه ویژگی مشترک اند:
- زوائد خاری دو شاخ: زوائد خاری این مهره ها در دیستال دو شاخ می شوند.
- استثنا این مورد شامل دو مهره ی C1 (که زائده ی خاری ندارد) و C7 (که زائده ی عرضی از C2-C6 دراز تر بوده و شاید دو شاخ نشود) می باشد.
- سوراخ های عرضی: در هر زائده ی عرضی دو سوراخ وجود دارد که از طریق آن ها شریان هایی به سمت مغز عبور می کنند.
- سوراخ مهره ای مثلثی شکل
ساختار دو مهره ی گردنی و (که به ترتیب اطلس و آکسیس نامیده می شوند) برای حرکت سر اختصاصی شده است.
درباره ی مهره های گردنی بیشتر بخوانید.
مهره های توراسیک
12 مهره ی توراسیک با اندازه ی متوسط و به ترتیب اندازه، از کوچک به بزرگ و از بالا به پایین پشت سر هم قرار گرفته اند. عملکرد اختصاصی آنها متصل شدن به دنده ها و ایجاد قفسه ی سینه است.
هر مهره ی توراسیک 2 عدد نیم رویه ی مفصلی در قسمت فوقانی و تحتانی خود دارد که در هر طرف تنه ی مهره قرار گرفته است. این نیم رویه های مفصلی با 2 دنده ی متفاوت مفصل می شوند.
در زوائد عرضی مهره های توراسیک یک رویه ی دنده ای برای اتصال با تنه ی دنده وجود دارد. برای مثال سر دنده ی 2 با نیم رویه ی تحتانی مهره ی T1 و نیم رویه ی فوقانی مهره ی T2 مفصل می شود، در صورتی که تنه ی دنده ی 2 با رویه ی مفصلی T2 مفصل می شود.
زوائد خاری مهره های توراسیک به صورت مایل به پایین و خلف قرار دارند. بر خلاف مهره های گردنی، سوراخ مهره ای مهره های توراسیک دایره ای هستند.
درباره ی مهره های توراسیک بیشتر بخوانید.
مهره های لومبار
در اغلب انسان ها 5 مهره ی لومبار وجود دارد که بزرگترین مهره های ستون مهره ها هستند. این مهره ها ساختارشان برای تحمل کل وزن تنه اختصاصی شده است.
مهره های لومبار تنه های بزرگی دارند که شبیه شکل لوبیا هستند. این مهره ها بر خلاف سایر مهره ها، سوراخ های عرضی، رویه های دنده ای و زوائد خاری دو شاخ ندارند.
همانند مهره های گردنی سوراخ مهره ای آن ها مثلثی شکل است. زوائد خاری این مهره ها کوتاه تر از مهره های توراسیک هستند و به پایین تر از سطح تنه ی مهره برجسته نمی شوند.
اندازه و جهت گیری این مهره ها به ما اجازه ی دسترسی بالینی به کانال و طناب نخاعی بین مهره های لومبار را می دهد (در مهره های توراسیک این دسترسی ممکن نیست). مثال های این دسترسی شامل بی حسی نخاعی و لومبار پانکچر می باشد.
درباره ی مهره های لومبار بیشتر بخوانید.
ساکروم و کوکسیکس
ساکروم شامل 5 مهره است که به یکدیگر جوش خورده اند. می توان ساکروم را به مثلثی تشبیه کرد که نوکش به پایین نگاه می کند. در دیواره های لترال ساکروم رویه هایی برای اتصال لگن در مفاصل ساکرو ایلیاک موجود می باشد.
کوکسیکس استخوانی کوچک است که به نوک ساکروم متصل شده است. مهره های کوکسیکس قوس مهره ای ندارند، لذا کانال مهره ای هم ندارند.
جدا شدن S1 از ساکروم، لومباریستیشن نامیده می شود، در صورتی که اتصال L5 به ساکروم، ساکرالیستیشن نامیده می شود. این حالت ها ناهنجاری مادرزادی محسوب می شوند.
مفاصل و لیگامان ها
مهره از طریق تنه و رویه های مفصلی شان به یکدیگر متصل می شوند:
- رویه های مفصلی راست و چپ فوقانی با مهره ی فوقانی مفصل می شود.
- رویه های مفصلی راست و چپ تحتانی با مهره ی تحتانی مفصل می شود.
- تنه ی مهره ها به صورت غیر مستقیم با یکدیگر و از طریق دیسک های بین مهره ای مفصل می شوند.
مفصل تنه ی مهره ها از نوع غضروفی است که برای تحمل وزن طراحی شده است. سطوح مفصلی با غضروف هیالن پوشانده شده و به دیسک بین مهره ای متصل گشته اند.
دو لیگامان مفاصل تنه ی مهره ها را مستحکم تر می کند: لیگامان های طولی قدامی و خلفی که در کل طول ستون مهره ها کشیده شده اند. لیگامان طولی قدایم ضخیم بوده و از هایپر اکستنشن ستون مهره ها جلوگیری می کند. لیگامان طولی خلفی ضعیف تر بوده و از هایپر فلکشن جلوگیری می کند.
مفصل های بین رویه های مفصلی، مفاصل رویه ای نامیده می شوند که اجازه ی حرکات خفیف لغزشی بین مهره ها را می دهند. این مفصل ها توسط چندین لیگامان حفاظت می شوند:
- لیگامان فلاووم (زرد): لامینای مهره های همسایه را به یکدیگر متصل می کند.
- لیگامان بین خاری: زوائد خاری مهره های همسایه را به یکدیگر متصل می کند.
- لیگامان فوق خاری: نوک زوائد خاری مهره های همسایه را به یکدیگر متصل می کند.
- لیگامان های بین عرضی: زوائد عرضی مهره ها را به یکدیگر متصل می کنند.
نکات بالینی
مورفولوژی غیر عادی ستون مهره ها
چندین سندروم بالینی وجود دارد که باعث انحنای غیر عادی ستون مهره ها می شود:
- کیفوز: انحنای بیش از اندازه ی مهره های توراسیک که در زبان عامیانه گوژپشتی نامیده می شود.
- لوردوز: انحنای بیش از اندازه ی مهره های لومبار که در زبان عامیانه افزایش گودی کمر نامیده می شود.
- اسکولیوز: انحنای لترال ستون مهره ها که عمدتا دلیل مشخصی ندارد.
- اسپوندیلوز گردنی: کاهش اندازه ی سوراخ بین مهره ای به دلیل دژنراسیون مفاصل ستون مهره ها. کاهش اندازه ی سوراخ های بین مهره ای باعث ایجاد فشار روی اعصابی که خارج می شوند، شده و درد ایجاد می کند.
اشتراک گذاری این مطلب
برچسب:استخوان های پشت
تکنولوژیست جراحی. علاقه ی زیادی به آناتومی دارم و نبود یه مرجع فارسی برای آموزش آناتومی تشویقم کرد تا این سایت رو راه اندازی کنم:)
ممکن است همچنین دوست داشته باشید
عضله های عمقی پشت
عضله های پشت تنه را می توان به سه گروه تقسیم کرد: سطحی: در ارتباط با حرکات شانه هستند(عضله های ضمیمه ای نیز می گویند). میانی: در ارتباط با حرکات قفسه سینه هستند. عمقی: در ارتباط با حرکات ستون مهره …
عضله های میانی پشت
عضلات پشت تنه را می توان به سه گروه تقسیم کرد: سطحی: در ارتباط با حرکات شانه هستند(عضلات ضمیمه ای نیز می گویند). میانی: در ارتباط با حرکات قفسه سینه هستند. عمقی: در ارتباط با حرکات ستون مهره ها هستند. عضلات عمقی منشا جنینی از پشت …
عضله های سطحی پشت
عضلات پشت تنه را می توان به سه گروه تقسیم کرد: سطحی: در ارتباط با حرکات شانه هستند(عضلات ضمیمه ای نیز می گویند). میانی: در ارتباط با حرکات قفسه سینه هستند. عمقی: در ارتباط با حرکات ستون مهره ها هستند. …
5 نظر
درود،بسیار عالی..واقعا هیچی کم نداره
بسیار ممنون
عرض تشکر و قدردانی
ممنون
ممنون از مقاله خوبتون
خیلی عالی بود واقعا
ممنون از توضیحات کاملتون