عضله های عمقی پشت

عضله های پشت تنه را می توان به سه گروه تقسیم کرد:

• سطحی: در ارتباط با حرکات شانه هستند(عضله های ضمیمه ای نیز می گویند).
• میانی: در ارتباط با حرکات قفسه سینه هستند.
• عمقی: در ارتباط با حرکات ستون مهره ها هستند.

عضله های عمقی منشا جنینی از پشت تنه دارند و به این ترتیب به عنوان عضله های داخلی توصیف می شوند.

عضله های سطحی و میانی منشا جنینی غیر از پشت تنه دارند و به عنوان عضله های خارجی طبقه بندی می شوند.

این مقاله در مورد آناتومی عضله های عمقی (داخلی) پشت تنه، اتصالات، عصب دهی و عملکرد آنهاست.

عضله های عمقی پشت به خوبی توسعه یافته و در کل از ساکروم تا قاعده ی جمجمه کشیده می شوند. آنها مسئول حرکت دادن ستون مهره ها و کنترل طرز ایستادن بدن هستند.

این عضله ها با توسط فاسیای عمقی پوشانده شده اند که نقش مهمی در سازماندهی آنها دارد.

از لحاظ آناتومیکی، عضله های عمقی را می توان به سه لایه تقسیم کرد: سطحی، میانی و عمقی (با تقسیم بندی عضله های پشتی اشتباه گرفته نشود). حال به بررسی دقیق تر هر لایه می پردازیم.

لایه ی سطحی

این عضله ها را عضلات اسپاینوترانسورس هم می نامند. دو دسته عضله در این گروه وجود دارد: اسپلنیوس سری و اسپلنیوس گردنی. هر دوی این عضلات در حرکت سر و گردن نقش دارند.

این عضله ها در سطح خلفی-خارجی (پوسترولترال) گردن قرار دارند و عضله های عمقی گردن را می پوشانند.

اسپلنیوس سری

نام دیگر آن اسپلنیوس کاپیتیس می باشد.

• اتصالات: از سطح تحتانی لیگامان گردنی و زوائد خاری مهره های C7 – T3/4 نشات می گیرد. فیبرهای این عضله صعود کرده و به زائده ی ماستوئید و استخوان اکسیپیتال جمجمه متصل می شوند.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی C3-C4
• عملکرد: روتیشن سر به طرف خود

اسپلنیوس گردنی

نام دیگر آن اسپلنیوس سرویسیس می باشد.

• اتصالات: از زوائد خاری مهره های T3-T6 نشات می گیرد. فیبر های عضله صعود کرده و به زوائد عرضی مهره های C1-C3/4 متصل می شوند.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی تحتانی
• عملکرد: روتیشن سر به طرف خود

توجه: هر دو عضله ی اسپلنیوس می توانند با همدیگر برای اکستند کردن گردن عمل کنند.

لایه ی میانی

سه عضله در این لایه وجود دارند: ایلیوکوستالیس، لانژیسیموس و اسپینالیس. این سه عضله را عضله های راست کننده ی ستون مهره ها نیز می نامند.

عضله های راست کننده ی ستون مهره ها در قسمت خلفی-خارجی ستون مهره ها، بین زوائد خاری ستون مهره ها و زاویه ی دنده ای دنده ها قرار گرفته اند.

هر سه عضله را می توان با توجه به محل اتصال فوقانی خود به چند دسته (کمری، سینه ای، گردنی و سری) تقسیم کرد. همچنین همه ی آنها یک منشا تاندونی مشترک دارند که خود از این قسمت ها نشات می گیرد:

• مهره های کمری و سینه ای تحتانی
• ساکروم
• قسمت خلفی کرست ایلیاک
• لیگامان های ساکروایلیاک و سوپرااسپاینوس

ایلیوکوستالیس

عضله ی ایلیوکوستالیس خارجی ترین عضله ی راست کننده ستون مهره هاست. این عضله با دنده ها مرتبط بوده و می توان آنرا به قسمت کمری، سینه ای و گردنی تقسیم کرد.

• اتصالات: از منشا تاندونی مشترک نشات گرفته و به زوایای دنده ایِ دنده های و زوائد عرضی مهره های گردنی متصل می شود.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی.
• عملکرد: اگر به صورت یک طرفه عمل کند، در جهت خارجی ستون مهره ها را فلکس می کند. در صورتی که دو طرفه عمل کند، سر و ستون مهره ها را اکستند می کند.

لانژیسیموس

این عضله بین ایلیاکوستالیس و اسپینالیس قرار گرفته است. این عضله بزرگ ترین عضله ی راست کننده ی ستون مهره هاست و می توان آنرا به سه قسمت سینه ای، گردنی و سری تقسیم کرد.

• اتصالات: از منشا تاندونی مشترک نشات گرفته و به دنده های تحتانی، زوائد عرضی C2-T12 و زائده ی ماستوئید جمجمه متصل می شود.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی.
• عملکرد: اگر به صورت یک طرفه عمل کند، در جهت خارجی ستون مهره ها را فلکس می کند. در صورتی که دو طرفه عمل کند، سر و ستون مهره ها را اکستند می کند.

اسپینالیس

این عضله مدیال ترین و کوچکترین عضو عضله های راست کننده ی ستون مهره هاست و می توان آن را به سه قسمت سینه ای، گردنی و سری (قسمت سری در بعضی افراد وجود ندارد) تقسیم کرد.

• اتصالات: از منشا تاندونی مشترک نشات گرفته و به زوائد خاری C1, T1-T8 و استخوان اکسیپیتال متصل می شود.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی.
• عملکرد: اگر به صورت یک طرفه عمل کند، در جهت خارجی ستون مهره ها را فلکس می کند. در صورتی که دو طرفه عمل کند، سر و ستون مهره ها را اکستند می کند.

لایه ی عمقی

عضله های این لایه در زیر عضله های راست کننده ی ستون مهره ها قرار گرفته و مجموعا به نام ترانسورسواسپینالیس شناخته می شوند. عضله های لایه ی عمقی تعدادی عضله ی کوتاه هستند که به زوائد عرضی و خاری مهره ها متصل اند.

سه عضله ی اصلی در این لایه وجود دارد: سمی اسپینالیس، مولتی فیدوس و روتاتور ها.

سمی اسپینالیس

این عضله سطحی ترین عضله ی لایه است. همانند سایر عضله ها می توان آنرا با توجه به محل اتصالش به سینه ای، گردنی و سری تقسیم کرد.

• اتصالات: از زوائد عرضی C4-T10 نشات می گیرد. فیبرهایش صعود کرده و به زوائد خاری C2-C4 و استخوان اکسیپیتال متصل می شوند.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی.
• عملکرد: اکستنشن  و روتیشن در جهت متقابل سر و ستون مهره ها.

مولتی فیدوس

این عضله زیر سمی اسپاینالیس قرار گرفته و در ناحیه ی کمری از هر جایی گسترده تر است.

• اتصالات: منشا وسیعی دارد؛ از ساکروم، خار خاصره خلفی، منشا تاندونی مشترک، زوائد مامیلاری مهره های کمری، زوائد عرضی T1-T3 و زوائد مفصلی C4-C7 نشات می گیرد. فیبر های عضلانی صعود کرده و به زوائد خاری مهره ها متصل می شوند.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی.
• عملکرد: استحکام و تثبیت ستون مهره ها.

روتاتور ها

این عضله ها بیشتر در ناحیه ی توراسیک قابل مشاهده اند.

• اتصالات: از زوائد عرضی مهره ها نشات می گیرد. فیبرهای عضلانی صعود کرده و به لامینا و زوائد خاری مهره های فوقانی خود متصل می شوند.
• عصب دهی: شاخ خلفی اعصاب نخاعی.
• عملکرد: استحکام و تثبیت ستون مهره ها.