روده ی باریک

روده ی باریک ارگانی است که در لوله ی گوارش قرار گرفته است. طول آن درافراد معمولی ۶٫۵ متر بوده و به هضم و جذب غذای بلعیده شده کمک می کند.

روده ی باریک از پیلور معده تا محل اتصال ایلئوم به سکوم گسترش یافته و در دریچه ی ایلئوسکال به روده ی بزرگ می رسد. از لحاظ آناتومیکی روده باریک از سه قسمت تشکیل شده است: دئودنوم، ژژنوم و ایلئوم.

در این مقاله آناتومی روده ی باریک، ساختار، خونرسانی و عصب دهی آن را بررسی خواهیم کرد.

دئودنوم

اولین قسمت روده ی باریک دئودنوم است. نام آن از کلمه لاتین duodenum digitorum به معنای طول دوازده انگشت گرفته شده است. دئودنوم از پیلور معده تا محل اتصال دئودنوم به ژژنوم ادامه دارد.

دئودنوم را می توان به چهار قسمت تقسیم کرد: بخش فوقانی، بخش نزولی، بخش تحتانی و بخش صعودی. این بخش ها باهمدیگر شکل C را ایجاد می کنند که ۲۵ ساتی متر طول دارد و به دور سر پانکراس می چرخد.

بخش فوقانی (سطح مهره ای L1)

اولین قسمت دئودنوم به عنوان «کلاهک» شناخته می شود و از پیلور معده به سمت بالا رفته و توسط لیگامان هپاتودئودنال به کبد متصل می شود. این ناحیه شایع ترین بخش برای زخم دوازدهه است.

فقط سه سانتی متر ابتدایی بخش فوقانی دئودنوم به صورت قدامی و خلفی توسط پریتوئن احشایی پوشیده شده و بقیه ی آن به صورت خلف صفاقی (رتروپریتونئال) است (فقط قسمت قدامی آن پوشیده می شود).

بخش نزولی (سطح مهره ای L1-L3)

بخش نزولی  به سمت پایین حرکت کرده و به روی سر پانکراس خم می شود. نسبت به کولون عرضی در خلف و نسبت به کلیه ی راست در قدام قرار می گیرد (کولون عرضی در قدام و کلیه ی راست در خلف آن قرار می گیرد).

از درون، بخش نزولی دئودنوم توسط پاپیلای دئودنال ماژور – محلی برای ورود ترشحات صفراوی و پانکراتیک از آمپول واتر (آمپول هپاتوپانکراتیک) – مشخص می شود.

بخش تحتانی (سطح مهره ای L3)

بخش تحتانی دئودنوم به صورت لترال به سمت چپ می رود و با وناکاوای تحتانی و آئورت متقاطع می شود. این قسمت در پایین پانکراس و در خلف شریان و ورید مزانتریک فوقانی قرار می گیرد.

بخش صعودی (سطح مهره ای L3-L2)

دئودنوم پس از تقاطع با آئورت، به سمت بالا و قدام حرکت می کند تا با پیچی تند به ژژنوم که (با نام خم دئودنوژژنال شناخته می شود) برسد.

در محل اتصال دئودنوم به ژژنوم عضله ی لغزانی به نام عضله ی آویزان کننده دئودنوم (لیگامان ترایتز) قرار گرفته است. انقباض این عضله زاویه ی خم شدن را افزایش می دهد و به حرکت محتویات روده به درون ژژنوم کمک می کند.