صفاق

ارگان های داخل صفاقی و خارج صفاقی

ارگان های شکمی از طریق ارتباطی که با صفاق دارند می توانند به صورت آناتومیکال تقسیم بندی شوند. دو گروه اصلی وجود دارد: ارگان های داخل صفاقی و ارگان های خلف صفاقی

ارگان های داخل صفاقی

ارگان های داخل صفاقی توسط صفاق احشایی احاطه می شوند که آن ها را به صورت قدامی و خلفی می پوشاند. مثال ها شامل: معده، کبد و طحال

ارگان های خلف صفاقی

ارگان های خلف صفاقی با صفاق احشایی ارتباط ندارند. آن ها فقط با صفاق جداری پوشانده می شوند و صفاق جداری تنها سطح قدامی آن ها را پوشش می دهد.

آن ها را می توان بر اساس رشد جنینی به دو گروه تقسیم کرد:

• ارگان های خلف صفاقی اولیه توسعه یافته که در بیرون صفاق جداری باقی می مانند. مری، رکتوم و کلیه ها همگی جزو ارگان های خلف صفاقی اولیه هستند.
• ارگان های خلف صفاقی ثانویه که در ابتدا به صورت داخل صفاقی، آویزان از مزانتر بودند و در طی دوره ی جنین زایی که مزانتر شان به دیواره ی خلفی شکم متصل می شود، آن ها به صورت خلف صفاقی قرار می گیرند. بنابراین در بالغین فقط سطح قدامی این ارگان ها با صفاق پوشیده می شود. مثال های ارگان های خلف صفاقی شامل کولون صعودی و نزولی است.

علامت اختصاری SAD PUCKER به حفظ ارگان های خلف صفاقی کمک خواهد کرد:

• S = Suprarenal (adrenal) Glands غدد فوق کلیوی

•  A = Aorta/IVC آئورت/ وناکاوای تحتانی
• D =Duodenum  دئودنوم(به جز دو سانتی متر پروگزیمال،کپ دئودنال)
• P = Pancreas  پانکراس(به جز دم)
• U = Ureters حالب
• C = Colon  کولون (قسمت صعودی و نزولی)
•  K = Kidney کلیه ها
•  E = Esophagus مری
• R = Rectum رکتوم

رفلکشن های صفاقی

صفاق تقریبا همه ی قسمت های روده را پوشانده و ساختار های نوروواسکولار را از دیواره ی بدن به ارگان های داخل صفاقی می رساند.

به منظور انجام کامل عملکرد، صفاق به چین های بسیار و ساختار های پیچیده تبدیل می شود و تعدادی واژه برای توصیف چین ها و فضاهای صفاق استفاده می شوند که در زیر به آنها می پردازیم:

مزانتر

مزانتر دو لایه از صفاق احشایی است که معمولا ارگان های داخل صفاقی را به دیواره ی خلفی شکم متصل می کند. این مزانتر راهی برای عصب ها، عروق خونی و غدد لنفی  برای حرکت از دیواره ی بدن به ارگان فراهم می کند. 

مزانتر روده ی کوچک به تنهایی مزانتر خوانده می شود. مزانتر مربوط به سایر قسمت های دستگاه گوارش با توجه به احشایی که به آن متصل می شود نامگذاری می شود به طور مثال مزوکولون عرضی و سیگموئید، مزو آپاندیس.

اومنتوم

اومنتوم صفحه هایی از صفاق احشایی است که از معده و قسمت پروگزیمال دئودنوم به سایر ارگان های شکم کشیده شده است.

اومنتوم بزرگ

اومنتوم بزرگ از چهار لایه صفاق احشایی تشکیل شده است که از انحنای بزرگ معده و قسمت پروگزیمال دئودنوم پایین آمده سپس چین خورده و بر می گردد و به سطح قدامی کولون عرضی متصل می شود.

این ساختار نقشی در ایمنی بدن دارد و گاهی به عنوان پلیس شکمی نسبت داده می شود چرا که می تواند به ارگان دچار عفونت یا محل اختلال جراحی مهاجرت کند.

اومنتوم کوچک

اومنتوم کوچک دو لایه از صفاق احشایی است و به صورت قابل توجهی کوچکتر از اومنتوم بزرگ است و از انحنای کوچک معده و قسمت پروگزیمال دئودنوم به کبد متصل می شود.

دو قسمت را شامل می شود: لیگامان هپاتو گاستریک(صفحه ی صاف و پهن) و لیگامان هپاتودئودنال(لبه ی آزاد شامل تریاد پورتال)

لیگامان های صفاقی

لیگامان های صفاقی دوبار چین خوردگی صفاق هستند که ارگان ها را به یکدیگر یا به دیواره ی شکم وصل می کند.

به طور مثال لیگامان هپاتو گاستریک قسمتی از اومنتوم کوچک است که کبد را به معده وصل می کند.