پلورا (پرده ی جنبی)

پلورا یا همان پرده ی جنبی یک غشای سروزی است که ریه ها و حفره ی توراسیک را پوشش می دهد. این پرده برایمان تنفس موثر و آسان را فراهم می کند. در این مقاله به ساختار، عملکرد و نکات بالینی پلورا خواهیم پرداخت.

ساختار

دو پلورا در بدن داریم (هر ریه را یک پلورا می پوشاند). این پرده ها از غشای سروزی (یک لایه ی سلولی سنگفرشی ساده که با بافت پیوندی حمایت می شود. این لایه ی سنگفرشی اپیتلیال را مزوتلیوم هم می نامند.

هر پلورا به دو قسمت تقسیم می شود:

• پلورای جداری: سطح داخلی حفره ی توراسیک را می پوشاند.
• پلورای احشایی: ریه ها را می پوشاند.

این دو قسمت (جداری و احشایی) در ناف ریه ها در امتداد یکدیگر قرار گرفته اند. بین پلورای جداری و احشایی یک فضای بالقوه وجود دارد که حفره ی جنبی نامیده می شود.

در ادامه هر کدام از پلورا ها با جزئیات بیشتری بررسی می کنیم:

پلورای جداری

پلورای جداری سطح داخلی حفره ی توراسیک را می پوشاند. پلورای جداری ضخیم تر از پلورای احشایی است و با توجه به قسمتی از بدن که با آن در تماس است می توان آنرا تقسیم بندی کرد:

• پلورای مدیاستینال: سطح لترال مدیاستینوم را می پوشاند(محتویات میانی حفره ی توراسیک که چندین ارگان را شامل می شود)
• پلورای سرویکال (گردنی): قسمتی از پلورای جداری که به طرف گردن ادامه یافته است.
• پلورای دنده ای: سطح داخلی دنده ها، غضروف های دنده ای و عضله های بین دنده ای را می پوشاند.
• پلورای دیافراگمی: سطح توراسیک(فوقانی) دیافراگم را می پوشاند.

پلورای احشایی

پلورای احشایی سطح خارجی ریه ها را می پوشاند و به حفرات بین لوبی نفوذ می کند. در ناف(هیلوم) هر ریه در امتداد پلور جداری قرار می گیرد.

حفره ی پلورال (جنبی)

حفره ی پلورال فضایی بالقوه است که بین پلورای جداری و احشایی قرار گرفته است. این حفره حاوی مقدار کمی مایع سروزی است که دارای دو عملکرد است:

اول اینکه با ایجاد لوبریکاسیون بین دو پلورا لغزندگی بین آنها را افزایش می دهد و دوم اینکه یک کشش سطحی ایجاد می کند که باعث کنار هم ماندن پلورای جداری و احشایی می شود. این امر باعث می شود همزمان با انبساط توراکس، ریه هم منبسط شده و با هوا پر خواهد شد.

توجه: اگر هوا وارد فضای پلورال شود این کشش سطحی از بین رفته و وضعیت پنوموتوراکس را ایجاد خواهد کرد.

بن بست های پلورال

در قدام و خلف، حفره ی پلورال به طور کامل با ریه ها پر نمی شود که این امر باعث به وجود آمدن بن بست هایی می شود. در این بن بست ها سطوح متقابل پلورای جداری با هم در تماس هستند.

دو بن بست در هر دو حفره ی پلورال وجود دارند:

• بن بست کوستودیافراگماتیک: بین پلورای کوستال و پلورای دیافراگماتیک قرار دارد.
• بن بست کوستومدیاستینال: بین پلورای کوستال و پلورای مدیاستینال و در پشت استرنوم قرار دارد.

این بن بست ها از لحاظ بالینی مهم اند، زیرا مکان مناسبی برای جمع شدن مایع(در مواقعی مانند پلورال افیوژن) هستند.

عصب دهی و خونرسانی

هر دو قسمت پلورا ساختار های نوروواسکولار متفاوتی دارند:

پلورای جداری

این پلورا به فشار، درد و دما حساس است. دردی که تولید می کند به خوبی لوکالیزه است و با اعصاب فرنیک و بین دنده ای عصب دهی می شود.

خونرسانی اش از شریان های بین دنده ای تامین می شود.

پلورای احشایی

این پلورا به درد، دما یا لمس حساس نیست. گیرنده های حسی آن فقط کشش را حس می کنند. همچنینی اعصاب خودکار را از شبکه ی پولمونری (شبکه ای از اعصاب که از تنه ی سمپاتیک و عصب واگ تشکیل شده اند) دریافت می کند. خونرسانی شریانی را از شریان های برونشیال (شاخه هایی از آئورت صعودی) دریافت می کنند و خونرسانی مشترکی با بافت پارانشیم ریه ها دارند.