نخاع لومبار

نخاع لومبار سومین ناحیه ی ستون مهره هاست که در پشت تحتانی بین قسمت توراسیک و ساکرال قرار گرفته است.

این قسمت از 5 مهره ی متمایز که بزرگترین مهره های ستون مهره ها هستند تشکیل شده اند. این ویژگی بزرگ بودن آنها را در مهم ترین وظیفه ی شان(تحمل وزن بدن) کمک می کند.

در این مقاله به استخوان شناسی مهره های لومبار، شناسایی ویژگی های اختصاصی آنها، مفاصل و نکات بالینی آنها خواهیم پرداخت.

ویژگی های اختصاصی

با اینکه مهره های لومبار بعضی از ویژگی های خاص سایر مهره ها را ندارند، ولی بعضی ویژگی هایی دارند که به آنها کمک می کند تا از سایر مهره ها متمایز باشند.

تنه ی مهره ها بزرگ و لوبیایی شکل هستند. آنها در قدام نسبت به خلف عمیق ترند و این علت به وجود آمدن زاویه ی لومبوساکرال است(زاویه ی بین محور دراز ناحیه ی لومبار با محور دراز ساکروم). سوراخ مهره ای مثلثی شکل است.

سایر مشخصات یک مهره ی لومبار تیپیکال شامل:

• زوائد عرضی: دراز و نازک هستند
• زوائد مفصلی: رویه های عمودی دارند.
• زوائد خاری: کوتاه و وسیع هستند.
• زوائد فرعی: در سطح خلفیِ قاعده یِ هر زائده ی عرضی یافته می شود. زوائد فرعی محلی برای اتصال عضلات عمقی پشت هستند.
• زوائد مامیلاری: در سطح خلفی هر زائده ی مفصلی فوقانی یافته می شوند. زوائد مامیلاری محلی برای اتصال عضلات عمقی پشت هستند.

پنجمین مهره ی لومبار L5 ویژگی های خاص خود را دارد. تنه و زوائد عرضی بسیار بزرگی دارد زیرا تمامی وزن نیم تنه ی فوقانی را تحمل می کند.

مفاصل

دو نوع مفصل در نخاع لومبار وجود دارد. هر دوی این نوع مفصل ها در همه ی ستون مهره ها قابل مشاهده است و مختص مهره های لومبار نمی باشد.

• بین تنه ی مهره ها: مهره های مجاور با دیسک های بین مهره ای که از غضروف فیبری ساخته شده اند، به یکدیگر متصل می شوند. این مفصل نوعی مفصل غضروفی است که سمفیز نامیده می شود.
• بین قوس مهره ها: از اتصال زوائد مفصلی فوقانی و تحتانی مهره های مجاور ساخته شده است و نوعی مفصل سینوویال می باشد.

لیگامان ها

مفصل مهره های لومبار با لیگامان های متعددی حمایت می شود که می توان آنها را به دو گروه تقسیم کرد: آنهایی که در تمام طول ستون مهره ها وجود دارد و آنهایی مختص نخاع لومبار هستند.

1.لیگامان هایی که در تمام طول ستون مهره ها وجود دارند:

• لیگامان های طولی قدامی و خلفی: لیگامان های درازی که در طول ستون مهره ها کشیده شده اند و تنه ی مهره ها و دیسک های بین مهره ای را پوشش می دهند.
• لیگامان فلاووم(زرد): لامینای مهره های همسایه را به یکدیگر متصل می کند.
• لیگامان بین خاری: زوائد خاری مهره های همسایه را به یکدیگر متصل می کند.
• لیگامان فوق خاری: نوک زوائد خاری مهره های همسایه را به یکدیگر متصل می کند.

توجه: در نخاع گردنی، لیگامان بین خاری و فوق خاری ضخیم شده و با هم یکی می شوند و لیگامان پس گردنی را تشکیل می دهند.

2.لیگامان های مختص نخاع لومبار:

مفصل لومبوساکرال (بین مهره های L5 و S1) با لیگامانهای ایلیولومبار تقویت شده است. این ها لیگامان هایی شبیه پنکه هستند که به صورت شعاعی زوائد عرضی مهره ی L5 را به ایلیای لگن متصل می کنند.

ارتباط های آناتومیکی

در حدود سطح مهره ی L1 طناب نخاعی تمام می شود و کودا اکوینا (ریشه های دم اسبی) شروع می شوند. کودا اکوینا دسته ای از ریشه های عصبی لومبار، ساکرال و کوکسیژیال است.

اعصاب نخاعی کانال مهره ای را از طریق سوراخ های بین مهره ای ترک می کند.

بریدگی فوقانی و تحتانی روی هم قرار گرفته و سوراخ های بین مهره ای را می سازند.