اسکالپ
اسکالپ به لایه های پوست و بافت زیر جلدی گفته می شود که استخوان های تشکیل دهنده ی حفره ی کرانیال را می پوشاند.
در این مقاله نگاهی به آناتومی اسکالپ، لایه ها، عصب دهی، خونرسانی و هر موضوع بالینی مربوط به آن خواهیم داشت.
لایه های اسکالپ
اسکالپ از ۵ لایه تشکیل می شود. سه لایه ی خارجی به محکمی به یکدیگر چسبیده اند و به صورت یک لایه ی واحد حرکت می کنند.
لایه های اسکالپ شامل موارد زیر است(از خارج به داخل):
پوست، بافت پیوندی متراکم، آپونوروز اپی کرانیال، بافت همبند شُل و پِریوستِئوم
- پوست: حاوی تعداد زیادی فولیکول مو و غدد سباسه است(به همین دلیل یک محل رایج برای مشاهده ی کیست های سباسه ای هست).
نکات بالینی
کیست های سباسه ای
مجاری غدد سباسه ای فولیکول موها در اسکالپ می توانند مسدود شوند و این انسداد باعث احتباس ترشحات و تشکیل کیست های سباسه ای می شود. چون این کیست ها در پوست قرار دارند، کیست های سباسه ای به همراه اسکالپ حرکت می کنند.
- بافت پیوندی متراکم: پوست را به آپونوروز اِپی کرانیال متصل می کند. خونرسانی و عصب دهی بسیار غنی دارد. عروق خونی داخل این لایه به محکمی به همین بافت پیوندی چسبیده اند. این چسبندگی زیاد باعث می شود در صورت پارگی، عروق کامل منقبض نشوند و باعث می شود که اسکالپ محلی مستعد خونریزی شدید باشد.
- آپونوروز اپی کرانیال: یک ساختار تاندون مانند که عضله های اکسی پیتالیس و فرونتالیس را به یکدیگر می چسباند.
- بافت همبند شُل: یک لایه از بافت پیوندی شل که پریوستئوم جمجمه را از آپونوروز اپی کرانیال جدا می کند. این لایه شامل تعداد زیادی عروق خونی است که شامل ورید های قاصد (emissary) که ورید های داخل جمجمه ای را به ورید های خارج جمجمه ای اتصال می دهند نیز می شود.
- پریوستئوم: خارجی ترین لایه ی جمجمه است. در مرز هایی که سوچور ها می سازند با اندوستئوم یکی می شود. به پریوستئومی که کرانیوم را پوشانده، پری کرانیوم نیز می گویند.
خونرسانی شریانی
اسکالپ خونرسانی قوی از طریق شریان های کاروتید خارجی و شریان های افتالمیک (شاخه ای از کاروتید داخلی) دارد. سه شاخه از کاروتید خارجی مشغول خونرسانی به اسکالپ هستند:
- تمپورال سطحی: قسمت های تمپورال و فرونتال را خونرسانی می کند.
- گوشی خلفی: قسمت های فوقانی و تحتانی اطراف گوش را خونرسانی می کند.
- اکسیپیتال: قسمت خلفی اسکالپ را خونرسانی می کند.
از قدام و بالا اسکالپ از طریق دو شاخه ی شریان افتالمیک(شریان های سوپرا اوربیتال و سوپرا تراکلئار) خونرسانی مضاعفی را دریافت می کند. این دو شریان به همراه اعصاب سوپرا اوربیتال و سوپرا تراکلئار حرکت می کنند.
نکات بالینی
سفال هماتوم
بعضا پس از یک زایمان سخت، خونریزی بین پری کرانیوم و کالواریای نوزاد و عمدتا روی استخوان پاریتال رخ می دهد. خونی که در این ناحیه جمع می شود باعث سفال هماتوم می شود. این حالت خوش خیم عمدتا در اثر پاره شدن چندین شریان کوچک پریوست که استخوان کالواریا را خونرسانی می کنند، رخ می دهد.
درناژ وریدی
درناژ اسکالپ را می توان به دو قسمت سطحی و عمقی تقسیم نمود.
درناژ سطحی توسط ورید های زیر انجام می گیرد:
تمپورال سطحی، اکسیپیتال، گوشی خلفی، سوپرا اوربیتال و سوپرا تراکلئار. قسمت عمقی جمجمه(قسمت تمپورال) توسط شبکه ی وریدی پتریگوئید درناژ می شود. این یک شبکه ی بزرگ از ورید هاست که بین عضلات تمپورالیس و پتریگوئید خارجی قرار گرفته و خون درناژ شده را به ورید ماگزیلاری می ریزد.
نکته ی مهم در این باره این است که ورید های اسکالپ به وریدهای دیپلوئیک، توسط ورید های قاصد جمجمه ای متصل هستند. این امر باعث ایجاد راهی برای انتقال عفونت های احتمالی از اسکالپ به سینوس های وریدی سخت شامه ای می شود.
عصب دهی
اسکالپ توسط شش عصب اصلی که از عصب تری ژمینال (سه قلو) یا اعصاب مغزی نشات می گیرند، عصب دهی می شود.
اعصاب تری ژمینال
- عصب سوپرا تراکلئار: شاخه ای از عصب افتالمیک که پیشانی قدامی-داخلی را عصب دهی می کند
- عصب سوپرا اوربیتال: شاخه ای از عصب افتالمیک که قسمت اعظمی از اسکالپ بین پیشانی قدامی-خارجی و فرق سر را عصب دهی می کند.
- عصب زایگوماتیکو تمپورال: شاخه ای از عصب ماگزیلاری که شقیقه را عصب دهی می کند.
- اوریکو تمپورال: شاخه ای از عصب مَندیبولار که پوست فوقانی-قدامی گوش را عصب دهی می کند.
اعصاب مغزی
- عصب اکسیپیتال کوچک: از شاخ قدامی عصب C2 نشات گرفته و پوست خلف گوش را عصب دهی می کند.
- عصب اکسیپیتال بزرگ: از شاخ خلفی عصب C2 نشات گرفته و اسکالپ خلف سر را تا فرق سر عصب دهی می کند.
- عصب اوریکولار بزرگ: از شاخ قدامی C2 و C3 جدا شده و پوست خلف گوش و اطراف مندیبل را عصب دهی می کند.
- عصب اکسیپیتال سوم: از خلف شاخ C3 جدا شده و پوست قسمت خلفی ناحیه ی اکسیپیتال را عصب دهی می کند.
نکات بالینی
اسکالپ
آسیب های اسکالپ
به خاطر اینکه شریان های طرفین سر به خوبی توسط بافت پیوندی متراکم محافظت شده اند و به خوبی با یکدیگر آناستاموز برقرار کرده اند، در صورتی که آسیب به گونه ای باشد که یکی از عروق تامین کننده ی اسکالپ سالم باشد، روند ترمیم به خوبی انجام خواهد گرفت. به هنگام جراحی کرانیوتومی اگر برش به گونه ای باشد که یک فلپ از اسکالپ به همراه قسمتی از کالواریا برای ایجاد دید مناسب برداشته شود، برش را معمولا به صورت محدب و به طرف بالا می دهند و شریان تمپورال سطحی نیز همراه با فلپ بافت جدا می شود. سه لایه ی اول اسکالپ را معمولا یک لایه در نظر می گیرند، زیرا به هنگام کرانیوتومی و ایجاد فلپ و همچنین به هنگام لاسراسیون این سه لایه کنار هم می مانند. عروق و اعصاب اسکالپ از پایین وارد می شوند و از طریق لایه ی دوم به پوست صعود می کنند. در نتیجه، فلپ های جراحی به گونه ای ایجاد می شوند که از قسمت تحتانی همچنان به اسکالپ متصل بمانند و آسیبی به اعصاب و عروق نرسند و روند ترمیم سرعت یابد.
شریان های اسکالپ بخش کوچکی از خونرسانی کالواریا را که عمدتا توسط شریان مننژیال میانی خونرسانی می شود، بر عهده دارند، به همین خاطر از دست دادن اسکالپ موجب نکروز استخوان های کالواریا نمی شود.
زخم های اسکالپ
آپونوروز اپی کرانیال از لحاظ بالینی بسیار مهم است زیرا استحکام این آپونوروز باعث می شود تا لبه ی زخم های اسکالپ زیاد باز نشوند و سریع تر ترمیم یابند. علاوه بر این به هنگام بخیه زدن لازم نیست سوچور ها عمقی زده شوند زیرا آپونوروز اپی کرانیال اجازه نمی دهد تا پوست باز شود. لبه های زخم های عمقی اسکالپ زمانی به صورت وسیع از هم فاصله می گیرند که آپونوروز اپی کرانیال در سطح کرونال، به خاطر کشیده شدنِ در جهتِ مخالفِ دو بطن فرونتال و اکسیپیتال عضله اکسیپیتو فرونتالیس لاسره شود.
عفونت اسکالپ
بافت پیوندی شل اسکالپ خطرناک ترین قسمت اسکالپ است زیرا چرک یا خون به راحتی در آن منتشر می شود. همچنین عفونت در این لایه می تواند به واسطه ی ورید های قاصد که از طریق سوراخ های پاریتال عبور می کنند و به ساختار های داخل کرانیوم(مانند مننژ) می رسند، به حفره ی کرانیال وارد شود. عفونت اسکالپ نمی تواند به گردن منتقل شود، زیرا بطن های اکسیپیتال عضله اکسیپیتو فرونتالیس به استخوان اکسیپیتال و قسمت ماستوئید استخوان تمپورال متصل است. همچنین عفونت اسکالپ نمی تواند به طرف لترال و پشت قوس های زایگوماتیک منتقل شود زیرا آپونوروز اپی کرانیال در امتداد فاسیای تمپورال قرار دارد و به این قوس ها متصل می شود.
هر عفونت یا مایعی(مانند خون یا چرک) می تواند وارد پلک ها یا ریشه ی بینی شود، زیرا اکسیپیتو فرونتالیس وارد پوست می شود و بافت زیر جلدی به پوست متصل نمی شود. پوست پلک ها بسیار نازک بوده و حساس است و به خاطر شل بودن بافت زیرجلد پلک ها، حتی یک آسیب یا التهاب خفیف نیز می تواند باعث تجمع مایع شده و باعث تورم پلک ها شود. ضربات به اسکالپ می توانند خود را به صورت اکیموز اطراف چشم نشان دهند زیرا خون می تواند به بافت های زیرجلدی و پوست اطراف پلک ها وارد شود.
اشتراک گذاری این مطلب
برچسب:ناحیه های سر
2 نظر
واقعا عالی بود . من کارشناس ارشد روانشناسی هستم. اگه کمکی از دستم براومد بهم بگین. از پیج ماهم دیدن کنید . @ca.soroush677
خیلی ممنون از نظر لطف تون. پیج تون رو دیدم مطالب مفید و خوبی مخصوصا در زمینه ی روانشناسی تربیتی داره👌. موفق و موید باشین.