دهلیز ها و بطن های قلب
- ارسال شده توسط مهدی محتشمی
- دسته بندی ارگان های توراکس, توراکس, قلب
- تاریخ فوریه 11, 2020
- نظرات 5 دیدگاه ها
قلب شامل چهار حفره می باشد: دو دهلیز و دو بطن
خون به هنگام بازگشت به سوی قلب وارد دهلیز شده و سپس به بطن ها پمپ می شود. از بطن چپ خون به درون آئورت و گردش عمومی خون وارد می شود و از بطن راست خون به گردش ریوی به وسیله شریان های پولمونری وارد می شود.
در این مقاله ما نگاهی به آناتومی دهلیزها و بطن ها و نکات بالینی آن ها خواهیم داشت.
دهلیز ها
دهلیز راست
دهلیز راست خون تیره را از وناکاوا های فوقانی و تحتانی و ورید های کرونری دریافت کرده و این خون را از طریق سوراخ دهلیزی بطنی راست (احاطه شده با دریچه سه لتی) به درون بطن راست پمپ می کند.
در پوزیشن آناتومیکی، دهلیز راست کناره ی راست قلب را تشکیل می دهد. استطاله ی بخش قدامی-داخلی این حفره، گوشک راست (یا زائده ی دهلیزی راست) یک کیسه عضلانی است که در جهت افزایش ظرفیت دهلیز عمل می کند، می باشد.
سطح داخلی دهلیز راست می تواند به دو بخش تقسیم شود که مبنای تقسیم منشا جنینی می باشد این دو بخش به وسیله برآمدگی عضلانی که کریستا ترمینالیس نامیده می شود از هم افتراق می یابد:
- سینوس وناروم: در خلف کریستا ترمینالیس (ستیغ انتهایی) واقع شده است. این قسمت خون را از وناکاوا های فوقانی و تحتانی دریافت میکند. دارای دیواره های صافی بوده و از سینوس وریدی جنینی مشتق شده است.
- Atrium proper: در قدام کریستا ترمینالیس (ستیغ انتهایی) واقع شده است و حاوی دهلیز راست است. این بخش، از دهلیز ابتدایی مشتق شده و دارای دیواره های عضلانی زبری است که از عضلات شانه ای تشکیل شده است.
سینوس کرونری خون را از ورید های کرونری دریافت کرده و به دهلیز راست به نقطهای مابین سوراخ وناکاوای تحتانی و سوراخ دهلیزی بطنی راست تخلیه می کند.
سپتوم بین دهلیزی
سپتوم بین دهلیزی یک دیواره عضلانی محکم است که دهلیز راست و چپ را از یکدیگر جدا می کند. دیواره ی سپتوم در دهلیز راست یک فرورفتگی بیضی شکل دارد که حفره ی بیضی نامیده می شود.
این فرورفتگی، باقی مانده سوراخ بیضی قلب جنین است که به عنوان شنتی که باعث ورود خون به صورت مستقیم از دهلیز راست به دهلیز چپ می شود، عمل می کند. این عمل باعث ایجاد یک میانبر برای دور زدن ریه می شود چرا که در زمان جنینی، جنین خون روشن جفت را دریافت می کند و نیازی به عبور خون از ریه ها برای اکسیژناسیون نمی باشد. این سوراخ زمانی که نوزاد اولین تنفس خود را انجام دهد، بسته می شود.
نکات بالینی
نقص دیواره ی دهلیزی
نقص دیواره دهلیزی عبارت است از وجود سوراخی در سپتوم بین دهلیزی که بعد تولد باقی مانده است. شایعترین محل، سوراخ بیضی می باشد و در این صورت گشادی سوراخ بیضی نامیده می شود. در بزرگسالان فشار دهلیز چپ معمولاً بیشتر از دهلیز راست می باشد، بنابراین خون از دهلیز چپ به دهلیز راست منتقل می شود در نقص های بزرگتر این امر موجب افزایش بار بطن راست شده که منجر به افزایش فشار خون ریوی، هایپرتروفی بطن راست و نهایتاً نارسایی قلب راست خواهد شد.
درمان قطعی، بستن نقص به وسیله جراحی یا بستن از طریق کاتتر میباشد.
دهلیز چپ
دهلیز چپ خون اکسیژن دار را از چهار ورید پولمونری دریافت و از طریق سوراخ دهلیزی بطنی که به وسیله ی دریچه ی میترال احاطه شده است، به درون بطن چپ انتقال می دهد.
در موقعیت آناتومیکی، دهلیز چپ کناره ی خلفی یا قاعده قلب را تشکیل می دهد. گوشک چپ از سطح فوقانی حفره امتداد یافته و با ریشه ی تنه ی پولمونری ممتد می شود.
سطح داخلی دهلیز چپ به دو قسمت تقسیم می شود که هر یک منشا جنینی مشخصی دارد:
قسمت ورودی جریان خون
خون را از وریدهای پولمونری دریافت می کند. سطح درونی آن صاف و از خود وریدهای پولمونری مشتق شده است.
قسمت خروجی جریان خون
در قدام واقع شده و شامل گوشک چپ می باشد. توسط عضلات شانه ای (پکتینه ای) پوشیده شده و از دهلیز جنینی مشتق شده است.
بطن ها
بطن های راست و چپ قلب خون را از دهلیز ها دریافت و به عروق خروجی از قلب پمپاژ می کنند که به ترتیب آئورت و شریان پولمونری می باشد.
بطن راست
بطن راست خون فاقد اکسیژن را از دهلیز راست دریافت و آن را از طریق سوراخ پولمونری (که توسط دریچه پولمونری) احاطه شده به درون شریان پولمونری پمپاژ می کند.
بطن راست مثلثی شکل است و بخش وسیعی از کناره ی قدامی قلب را تشکیل می دهد. بطن راست می تواند به دو قسمت ورودی و خروجی جریان خون تقسیم شود که این دو به وسیله یک ستیغ عضلانی که ستیغ سوپراونتریکولار نامیده می شود، از همدیگر تمایز می یابند.
قسمت ورودی جریان خون
درون قسمت ورودی جریان خون بطن راست به وسیله مجموعهای از برجستگی های عضلانی نامنظم که ترابکولا های عضلانی نامیده میشود، پوشانده شده است. این برجستگی های عضلانی به بطن یک نمای اسفنج مانند می دهند و می تواند در سه نوع دسته بندی شود:
- برآمدگی ها: در تمام طول خودشان از یک سمت به دیواره بت متصل شده و ستیغی را در سطح داخلی بدن تشکیل می دهند.
- پل ها: فقط در دو انتهای خود به بطن متصل شده و قسمت میانی آن آزاد است. مهمترین نمونه از این نوع، ترابکولای سپتومارژینال می باشد که بین سپتوم بین بطنی و دیواره قدامی بطن راست کشیده شده است. این نوع از برجستگی های عضلانی نقش مهمی در عملکرد هدایتی قلب دارند و شامل شاخه های دسته راست هدایتی می باشند.
- عضلات پاپیلاری: به وسیله قاعده خودشان به بطن متصل شده اند. راس آنها به طناب های فیبروزی که طناب های وتری (کوردا تندینا) نامیده می شود، متصل شده است. طناب های وتری از طرف دیگر به لت های دریچه سه لتی متصل شده است. به هنگام انقباض عضلات پاپیلری، این عضلات طناب های وتری را به منظور جلوگیری از پرولاپس لت های دریچه سه لتی حین سیستول بطنی، به سمت خود می کشند.
قسمت خروجی جریان خون
قسمت خروجی جریان خون که به شریان پولمونری منتهی می شود در نمای فوقانی بطن واقع شده است. این قسمت از بولبوس کوردیس جنینی مشتق شده است. این قسمت به طور قابل مشاهده ای از کل بطن راست متفاوت است که دارای دیواره ای صاف و فاقد برجستگی های عضلانی می باشد.
سپتوم بین بطنی
دیواره بین بطنی بطن چپ و راست را از یکدیگر جدا می کند و متشکل از قسمت غشای فوقانی و قسمت عضلانی تحتانی می باشد.
قسمت عضلانی بخش اعظم دیواره را تشکیل داده و دارای ضخامت یکسان با ضخامت دیواره ی بطن چپ می باشد. قسمت غشایی نازک تر است و قسمتی از اسکلت فیبروزی قلب را تشکیل میدهد.
بطن چپ
بطن چپ خون اکسیژن دار را از دهلیز چپ دریافت و آن را از طریق سوراخ آئورتی که به وسیله دریچه آئورتی احاطه شده است، به درون آئورت پمپاژ می کند.
از لحاظ جایگاه آناتومیکی، بطن چپ راس قلب و کناره های چپ و دیافراگمی را تشکیل می دهد. همانند بطن راست، بطن چپ نیز می تواند به دو قسمت ورودی و خروجی جریان خون تقسیم شود.
قسمت ورودی جریان خون
دیواره های قسمت ورودی جریان بطن چپ همان طور که برای بطن راست شرح داده شد، توسط ترابکولا های عضلانی پوشیده شده است. ۲ عضله ی پاپیلری که به لت های دریچه میترال متصل شده اند، وجود دارند.
قسمت خروجی جریان خون
قسمت خروجی جریان خون بطن چپ به عنوان دهلیز آئورتی شناخته می شود. که دارای دیواره های صاف بدون هیچگونه برجستگی عضلانی بوده و از بولبوس کوردیس جنینی مشتق شده است.
نکات بالینی
تترالوژی فالوت
تترالوژی فالوت یک بیماری مادرزادی سیانوزی قلبی است که متشکل از چهار آنومالی که در نتیجه تنها یک نقص ایجاد شده اند، می باشد. این چهار آنومالی عبارتند از:
- نقص دیواره ی بین بطنی
- قرار گرفتن آئورت در محل غیرطبیعی (آئورت مستقیما روی نقص دیواره ی بین بطنی واقع شده است)
- تنگی دریچه پولمونری
- هایپرتروفی بطن راست
تنگی دریچه پولمونری نیروی لازم برای پمپاژ خون از طریق این شریان را افزایش می دهد، در نتیجه هایپرتروفی بطن راست اتفاق می افتد. سرانجام، فشار درون بطن راست بیشتر از بطن چپ شده و خون از بطن راست به بطن چپ از طریق نقص دیواره ی بین بطنی (که به شکل شنتی بین دو بطن عمل میکند) وارد می شود. قرارگیری آئورت روی سپتوم بین بطنی منجر به عبور خون فاقد اکسیژن به درون آئورت می شود.
این اختلال معمولاً از طریق مداخله جراحی در ماه های اول زندگی یا در موارد شدید بلافاصله بعد تولد درمان می شود.
اشتراک گذاری این مطلب
برچسب:ارگان های توراکس, قلب
ممکن است همچنین دوست داشته باشید
عروق قلب
تمامی اعضای بدن باید از طریق سیستم گردش خون با مواد مغذی و اکسیژن تامین شوند و قلب هم از این امر استثنا نیست. سیستم گردش کرونری (coronary circulation) به عروقی اطلاق می شود که خون را به قلب رسانده …
دریچه های قلب
ساختار هایی هستند که باعث می شوند جریان خون یک طرفه شود. دریچه ها از بافت پیوندی و اندوکاردیوم (داخلی ترین لایه ی قلب) تشکیل شده اند. قلب 4 دریچه دارد که به 2 گروه تقسیم می شوند: دریچه های …
پریکاردیوم
اگر قلب را یک پرتقال در نظر بگیریم پریکاردیوم پوست آن خواهد بود. پریکاردیوم کیسه فیبروسروزی می باشد که حاوی مایع بوده و بدنه عضلانی قلب و منشا عروق بزرگ (آئورت، شریان ریوی، وریدهای ریوی و وناکاوای فوقانی و تحتانی) را …
5 نظر
تو عکس بطن چپ، چرا دریچه میترال رو نوشتید سه لتی
سلام
خیلی ممنون از اینکه اشتباه رو متذکر شدید.
تصاویر اصلاح شدند.
مختصر کاربردی و مفید کل رفرنس رو بخونی نمیتونی اینجوری قشنگ نکات طلاییشو جمع کنی دست مریزاد
خیلی خوشحال شدم که مطالب مون براتون مفید بوده
مطالب خلاصه و طلایی