استخوان اسکاپولا

اسکاپولا که به استخوان کتف نیز معروف است با استخوان هومروس در مفصل گلنوهومرال و با کلاویکل در مفصل آکرومیوکلاویکولار مفصلی می‌شود. به این ترتیب، اندام فوقانی را به تنه متصل می کند.

کتف استخوانی مثلثی شکل و مسطح است که ناحیه ای برای اتصال بیش از ۱۷ عضله را فراهم می کند!

 در این مقاله ما نگاهی به آناتومی کتف، لندمارک های استخوانی، مفاصل و نکات بالینی خواهیم داشت.

سطح کوستال (دنده‌ای)

سطح کوستال (قدامی) کتف با دنده ها در تماس است.

کتف دارای فرورفتگی بزرگی در سطح دنده ای خود می باشد که حفره ی ساب اسکاپولار نامیده می شود. عضله ساب اسکاپولار یا همان عضله ی روتاتور کاف از این فرورفتگی منشاء می گیرد.

زائده کوراکوئید در سطح سوپرولترال اسکاپولا که رو به سمت دنده هاست، قرار دارد و یک برجستگی قلابی شکل است که درست تا زیر کلاویکل ادامه می یابد. عضله پکتورالیس مینور به این قسمت منتهی می شود؛ در حالی که عضله کوراکوبراکیالیس و سر کوتاه عضله بایسپس براکی از این برجستگی(کوراکوئید) شروع می‌شوند.

سطح لترال

سطح لترال اسکاپولا در تماس با هومروس است و محل تشکیل مفصل گلنوهومرال و اتصال تعدادی از عضلات می باشد. لندمارک های استخوانی مهم آن عبارتند از:

• حفره گلنوئید: یک فرورفتگی کم عمق که در قسمت فوقانیِ کناره یِ لترال کتف واقع شده است.
• این حفره با سر استخوان هومروس به منظور تشکیل مفصل گلنوهومرال یا همان مفصل شانه مفصلی می شود.
• تکمه سوپرا گلنوئید: یک زبری که بلافاصله در قسمت فوقانی حفره گلنوئید قرار گرفته است.
• محل اتصال سر دراز بایسپس براکی، تکمه سوپرا گلنوئید می باشد.
• تکمه اینفرا گلنوئید: یک برجستگی زبر و خشن بلافاصله در قسمت تحتانی حفره گلنوئید
• محل اتصال سر دراز عضله تری سپس براکی (سه سر بازو)

سطح خلفی

سطح خلفی اسکاپولا رو به سمت خلف بدن قرار دارد و محلی است که درصد قابل توجهی از عضلات روتاتور کاف شانه از آن منشاء می گیرند.

ویژگی های شناختی سطح خلفی اسکاپولا:

• خار: بارز ترین ویژگی اسکاپولای خلفی می باشد که به صورت عرضی از روی اسکاپولا، عبور کرده و سطح خلفی را به دو قسمت فوقانی و تحتانی تقسیم می کند.
• آکرومیون: برجستگی خار که درمجاورت مفصل گلنوهومرال قوسی شکل شده و با کلاویکل در مفصل آکرومیوکلاویکولار مفصل می شود.
• حفره اینفرا اسپیناتوس: ناحیه ای که زیر خار اسکاپولا قرار داشته و نمایی محدب (برآمده) دارد.
• خاستگاه عضله اینفرا اسپیناتوس این قسمت می باشد.
• حفره سوپرا اسپیناتوس: قسمت فوقانی خار کتف که بسیار کوچکتر و برآمده تر از حفره اینفرا اسپاینوس می‌باشد.
• عضله سوپرا اسپیناتوس از این ناحیه منشا می گیرد.

مفاصل

اسکاپولا دو مفصل اصلی تشکیل می دهد:

• مفصل گلنوهومرال: بین حفره گلنوئید اسکاپولا و سر استخوان هومروس
• مفصل آکرومیوکلاویکولار: بین زائده آکرومیون اسکاپولا و کلاویکل(ترقوه)