استخوان اتموئید
اتموئید یک استخوان منفرد و کوچک است که در کرانیوم قدامی قرار دارد(سطح فوقانی جمجمه که مغز را احاطه و محافظت می‌کند). ریشه ی کلمه ی اتموئید از واژه یونانی اتموس به معنای غربال می‌باشد. علت این نامگذاری وزن سبک و ساختار اسفنجی استخوان است. در فارسی به اتموئید استخوان پرویزنی می گویند.
در این درس ما به بررسی آناتومی استخوان اتموئید، جایگاه، ارتباطات و ساختار استخوان خواهیم پرداخت.
ساختار آناتومیکال
اتموئید یکی از ۸ استخوان سازنده ی کرانیوم است. این استخوان در سقف حفره ی بینی و بین دو اوربیت قرار گرفته است.
اتموئید که به دیواره ی مدیال کاسه چشم متصل است، در جایی که حفره ی بینی را از حفره ی کرانیال جدا می‌سازد، قسمتی از حفره ی کرانیال قدامی را تشکیل می دهد. همچنین بخش عمده‌ای از سپتوم بینی و دیواره لترال بینی را می‌سازد.
عصب بویایی(CN I) ارتباط آناتومیکی نزدیکی با استخوان اتموئید دارد. فیبرهای عصبی متعدد این عصب از صفحات غربالی اتموئید عبور می‌کنند تا حفره بینی را برای حس بویایی عصب دهی کنند.
این استخوان از سه بخش تشکیل یافته:
صفحه ی غربالی، صفحه ی پرپندیکولار و لابیرنت های اتموئیدال .
صفحه ی غربالی
صفحه ی غربالی سقف حفره ی بینی را ایجاد می‌کند.که با فیبرهای عصبی بویایی متعدد سوراخ شده است، از این رو ظاهر غربالی به خود گرفته است. با امتداد صفحه غربالی به سمت بالا کریستا گالی را خواهیم داشت که نقطه ی اتصالی برای داس مغزی(بخشی از سخت شامه که دو نیمکره مغزی را از هم جدا می‌کند) است.
صفحه ی پرپندیکولار
بخش دیگری از استخوان که از صفحه ی غربالی به سمت پایین می‌آید، صفحه ی پری پندیکولار نام دارد. این صفحه دو سوم فوقانی سپتوم بینی را می‌سازد.
لابیرنت های اتموئیدال
در انتها استخوان اتموئید دو لابیرنت اتموئیدال را در بر می‌گیرد. لابرینت های اتموئیدال توده‌های بزرگی هستند که در دو طرف صفحه ی پرپندیکولار قرار دارند و سلول های هوایی اتموئیدال(سینوس ها) را در برمی‌گیرند. دو صفحه ی استخوانی در ساختار هر لابیرنت شرکت می‌کند:
- صفحه ی اوربیتال: صفحه ی لترال استخوان که دیواره ی مدیال اوربیت را می‌سازد.
- صفحه ی مدیال: قسمت لترال فوقانی حفره ی بینی را می‌سازد که کونکای فوقانی و میانی از این طریق به حفره ی بینی باز می‌شوند.
اتصالات مفصلی
استخوان اتموئید با ۱۳ استخوان دیگر مفصل می‌شود:
- استخوان های زوج: استخوان‌های نازال، ماگزیلا، لاکریمال، کامی و کونکاهای تحتانی
- استخوان‌های منفرد: فرونتال، ومر و اسفنوئید
نکات بالینی
شکستگی اتموئید
شکستگی استخوان اتموئید در صورتی که ترومای صورت رخ دهد، دیده می شود. معمولا هر سه استخوان اتموئید ، نازال و اوبیت با هم می شکنند و یک نوع شکستگی پیچیده ایجاد می کنند.
شایع ترین علل برخورد سر با داشبورد اتومبیل یا سقوط از ارتفاع است. برخی علایم و نشانه های شکستگی به آناتومی استخوان اتموئید بر می گردند:
شکستگی صفحه ی غربالی
در این حالت شاید شاخه های بولب بویایی آسیب ببینند و بیمار دچار آنوزمی (از دست دادن حس بویایی) شود.
شکستگی لابیرنت اتموئیدال
در این حالت در اثر شکستگی در سینوس های اتموئید شاید بین فضای اوربیت و حفره ی بینی شکاف ایجاد شود. این شکاف باعث ورود هوا به داخل اوربیت و ایجاد آمفیزم می شود.
همچنین در شکستگی لابیرنت اتموئیدال چربی داخل حفره ی اوربیتال نیز می تواند وارد حفره ی بینی شود(به شکل پایین توجه کنید).
رینوره
در شکستگی صفحه ی غربالی شاید شکافی بین سیستم عصبی مرکزی و حفره ی بینی ایجاد شود. در نتیجه، مایع مغزی-نخاعی می تواند وارد حفره ی بینی شود و از بینی بیرون بریزد.
تظاهر بالینی این حالت به صورت ترشحاتی شفاف و آبکی از یک سوراخ بینی می باشد و رینوره ی مایع مغزی-نخاعی نامیده می شود.
ترشحات خودبخود قطع می شوند و بدون نیاز به مداخله می توان آنها را مدیریت کرد ولی بعضی اوقات نیاز به جراحی است.
رینوره ی خودبخودی مایع مغزی-نخاعی می تواند ناشی از ضایعات مادرزادی یا اکتسابی استخوان اتموئید باشد.
اشتراک گذاری این مطلب
برچسب:استخوان های سر
7 نظر
درود.بسیار عالی و قابل فهم و استفاده.ای کاش همه مطالب به صورت یک مجموعه قابل دانلود بود.در هر حال دستتان درد نکند.
خیلی ممنون از لطفتون.
به زودی همه ی مطالب قابل دانلود خواهند بود، در روزهای آینده حتماً به سایت سر بزنید!😉
سلام خیلی عالی بود من دنبال یه فایل فارسی بودم که اینقدر شفاف توضیح بده ولی پیدا نکردم
خیلی ممنون که وقت گذاشتید
اگر یکجا برای فروش گذاشتید ممنون میشیم.
سلام
خیلی خوشحال شدم که براتون مفید بوده.
در آینده فایل های سایت رو به صورت یکجا و با تخفیف جهت فروش در فروشگاه سایت قرار خواهیم داد.
میشه لطفا عنوان کنید مجرای infundibulum کجا قرار داره؟
سلام
ابتدا باید اینو بگم که برای مشاهده ی اینفاندیبولوم، اول باید کونکای میانی رو برداریم تا جلوی دید ما رو نگیره.
بعد برداشتن کونکای میانی یک حفره ی کشیده ی هلال مانند می بینیم که اسمش «هیاتوس سمی لوناریس (hiatus semilunaris)» هست. قسمت فوقانی-قدامی این حفره ی هلالی «اینفادیبولوم اتموئیدال (Ethmoidal infundibulum)» نامیده میشه.
بهترین تصاویری که پیدا کردم رو براتون همینجا لینکش رو میذارم.
تصویر اول فقط هیاتوس سمی لوناریس رو نشون داده (هاشور خورده) و قسمت فوقانی قدامی این هیاتوس میشه همون اینفاندیبولوم.
تصویر دوم رو از سایت دانشگاه میشیگان پیدا کردم و اینفاندیبولوم رو در یک جسد نشون میده که سیم ظریفی رو از مجرای فرونتونازال وارد کرده و از اینفاندیبولوم خارج شده. توصیه می کنم به این صفحه هم جهت مطالعه ی بیشتر مراجعه کنید، تصاویر واضح و خیلی خوبی داره.
عالی بود👏🏻👏🏻👏🏻