استخوان مندیبل

استخوان مندیبل در قسمت تحتانی اسکلت صورت قرار گرفته و بزرگترین و مستحکم ترین استخوان صورت است.

مندیبل فک تحتانی را تشکیل داده و به عنوان محلی برای قرار گرفتن دندان های تحتانی عمل می کند. همچنین در هر دو طرف با استخوان تمپورال مفصل شده و مفصل تمپورومندیبولار را تشکیل می دهد.

در این مقاله به آناتومی و اهمیت بالینی استخوان مندیبل خواهیم پرداخت.

ساختار آناتومیکی

استخوان مندیبل از تنه ی افقی (در قدام) و دو شاخ (در خلف) تشکیل شده است. تنه و شاخ ها در زاویه های مندیبل به یکدیگر می رسند.

تنه

تنه ی مندیبل منحنی شکل بوده و همانند نعل اسب می باشد. تنه دارای دو لبه می باشد:

• لبه ی آلوئولار (فوقانی): شامل 16 سوکت برای نگه داشتن دندان های تحتانی
• قاعده (تحتانی): محل اتصال مدیال عضلات دیگاستریک

تنه در میدلاین دارای یک فرورفتگی به نام سمفیز مندیبولار می باشد. این شیار کوچک نشان دهنده ی اتصال دو نیمه ی مندیبل به هنگام تکامل جنینی می باشد. این شیار به یک برجستگی مثلثی شکل (برآمدگی منتال) منتهی می شود که شکل چانه را تشکیل می دهد.

در لترال برآمدگی منتال، سوراخ منتال قرار گرفته است (زیر دندان های آسیای کوچک در هر دو طرف). این سوراخ به عنوان معبری برای ساختار های نوروواسکولار عمل می کند.

شاخ ها

هر یک از دو شاخ مندیبل شامل لندمارک های استخوانی زیر می باشد:

• سر: در خلف قرار گرفته و با استخوان تمپورال مفصل می شود تا مفصل تمپورومندیبولار را تشکیل دهد.
• گردن: سر شاخ را حمایت می کند و محلی برای اتصال عضلات پتریگوئید لترال می باشد.
• زائده ی کورونوئید: محل اتصال عضله ی تمپورالیس.

همچنین سطح داخلی شاخ ها توسط سوراخ های مندیبولار علامت گذاری شده اند که به عنوان معبری برای ساختار های نوروواسکولار عمل می کند.

سوراخ ها

سوراخ به هر حفره ای گفته می شود که ساختار های نوروواسکولار می توانند از درون آن عبور کنند. مندیبل دارای دو سوراخ می باشد.

• سوراخ مندیبولار: در سطح داخلی شاخ مندیبل قرار گرفته است و معبری برای عبور عصب و شریان آلوئولار تحتانی می باشد. آنها از طریق سوراخ مندیبولار وارد کانال مندیبولار شده و از سوراخ منتال خارج می شوند.
• سوراخ منتال: در سطح خارجی تنه ی مندیبل و زیر دندان آسیای کوچک دوم قرار گرفته است. این سوراخ به عصب و شریان آلوئولار تحتانی اجازه ی خروج داده و وقتی عصب آلوئولار تحتانی از سوراخ منتال خارج می شود، عصب منتال نامیده می شود (پوست لب تحتانی و قدام چانه را عصب دهی می کند).

اتصالات عضلانی

مندیبل محل اتصال عضلات متعددی است، از جمله عضله های قوی ماضغه.

تنه ی مندیبل

سطح خارجی (لترال): عضله های منتالیس، شیپوری، پلاتیسما، پایین برنده ی لب تحتانی و پایین برنده ی گوشه ی دهان.

سطح داخلی (مدیال): جنیوگلوسوس، جنیوهایوئید، مایلوهایوئید و دی گاستریک

شاخ مندیبل

عضله های ماضغه، تمپورالیس، پتریگوئید مدیال و لترال.

عضله ی تمپورالیس به زائده ی کورونوئید و عضله ی ماضغه به شاخ مندیبل متصل می شود. عضله ی پتریگوئید لترال به گردن مندیبل متصل شده و عضله ی پتریگوئید مدیال به شاخ مندیبل در نزدیکی زاویه ی مندیبل متصل می شود.

مفاصل

مندیبل تنها یک مفصل دارد که در اثر اتصال با استخوان تمپورال به وجود می آید.