استخوان هیپ

استخوان های هیپ راست و چپ (نام های دیگر: استخوان بی نام و استخوان لگن)، 2 استخوان با شکل هندسی نامنظم هستند که قسمتی از کمربند لگنی (ساختاری استخوانی که اسکلت محوری را به اندام تحتانی متصل می کند) را تشکیل می دهند.

استخوان های هیپ در 3 محل مفصل تشکیل می دهند:

مفصل ساکروایلیاک: استخوان هیپ با ساکروم مفصل می شود.
سمفیز پوبیس: استخوان های هیپ راست و چپ با یکدیگر مفصل می شوند.
مفصل هیپ: استخوان هیپ با سر استخوان فمور مفصل می شود.

اجزا استخوان هیپ

استخوان هیپ از 3 قسمت تشکیل شده است: ایلیوم، پوبیس و ایسکیوم. قبل از بلوغ غضروف سه شاخه (triradiate cartilage) این 3 بخش را جدا می کند و در سنین 15-17 سالگی این بخش ها به یکدیگر جوش می خورند.

این 3 بخش با هم یک سوکت فنجان مانند می سازند که استابولوم نامیده می شود. سر فمور به استابولوم در مفصل هیپ متصل می شود.

در ادامه به بررسی این قسمت ها، ارتباطات و لندمارک های استخوانی هیپ خواهیم پرداخت.

ایلیوم

ایلیوم بزرگ ترین و عریض ترین قسمت هیپ بوده و در بالای آن قرار گرفته است. تنه ی ایلیوم قسمت فوقانی استابولوم (سقف استابولوم) را می سازد. بلافاصله در بالای استابولوم، ایلیوم عریض تر شده و بال ایلیوم را می سازد

بال ایلیوم 2 سطح دارد:

سطح داخلی: حالت مقعر داشته و حفره ی ایلیاک (منشا عضله ی ایلیاکوس) را تشکیل می دهد.
سطح خارجی (سطح گلوتئال): حالت محدب داشته و محلی برای اتصال عضلات گلوتئال است.

لبه ی فوقانی بال ایلیوم ضخیم تر گشته و کرست (ستیغ) ایلیاک را تشکیل می دهد. کرست ایلیاک از خار خاصره ی قدامی فوقانی (ASIS) تا خار خاصری خلفی فوقانی (PSIS) کشیده شده است.

در سطح خلفی ایلیوم یک فرورفتگی وجود دارد که بریدگی سیاتیک بزرگ نامیده می شود.

نکات بالینی

خار خاصره ی قدامی فوقانی

خار خاصره ی قدامی فوقانی یک لندمارک مهم در آناتومی است:

در تشخیص نقطه ی مید اینگوینال و نقطه ی میانی اینگوینال

در مورد نقطه ی مید اینگوینال و نقطه ی میانی اینگوینال بیشتر بدانید.

در بالین برای اندازه گیری اندازه ی حقیقی پا محور بین خار خاصره ی قدامی فوقانی با مالئول داخلی پا اندازه گرفته می شود. در صورتی که اندازه ی پای ظاهری فاصله ی بین ناف تا مالئول داخلی پاست.

اختلاف در اندازه ی حقیقی دو پا می تواند ناشی از ناهنجاری های متنوعی در لگن باشد. همچنین یکی از عوارض ناشی از جراحی تعویض مفصل لگن نیز هست.

پوبیس

پوبیس قدامی ترین قسمت استخوان هیپ است. پوبیس خود از 3 قسمت تشکیل شده است:

تنه ی پوبیس: در مدیال قرار گرفته و با تنه ی پوبیس سمت مخالف در سمفیز پوبیس مفصل می شود. سطح فوقانی تنه با یک نقطه ی ضخیم شده (کرست/ستیغ پوبیک) مشخص می شود. کرست پوبیک به طرف لترال ادامه یافته و توبرکل (تکمه) پوبیس را تشکیل می دهد.
شاخ (راموس) فوقانی پوبیس: از تنه به طرف لترال گسترش یافته و قسمتی از استابولوم را تشکیل می دهد.
شاخ (راموس) تحتانی پوبیس: از تنه به سمت ایسکیوم گسترش می یابد.

شاخ های فوقانی و تحتانی پوبیس با یکدیگر قسمتی از سوراخ اوبتراتور را که محل عبور عصب، شریان و ورید اوبتراتور است، تشکیل می دهند.

نکات بالینی

شکستگی های شاخ پوبیس

شکستگی های شاخ پوبیس عمدتا در افراد مسن و در اثر افتادن های کم انرژی رخ می دهند. در این صورت معمولا آسیب دیگری همراه با این شکستگی ها وجود ندارد و می توان این شکستگی ها را بدون جراحی درمان کرد.

ترمیم کامل معمولا بین 6-8 هفته زمان بر بوده و بیماران تشویق می شوند تا بلافاصله به پا خیزند.

ایسکیوم

ایسکیوم قسمت خلفی-تحتانی استخوان هیپ را تشکیل می دهد. همانند پوبیس، ایسکیوم هم از تنه، شاخ فوقانی و تحتانی تشکیل شده است.

شاخ تحتانی ایسکیوم به شاخ تحتانی پوبیس متصل شده و شاخ ایسکیوپوبیک را تشکیل می دهد. شاخ ایسکیوپوبیک قسمتی از سوراخ اوبتراتور رو تشکیل می دهد. سطح خلفی-تحتانی ایسکیوم توبروزیته های ایسکیال را تشکیل داده و به هنگام نشستن، تمامی وزن بدن روی این توبروزیته هاست.

در نزدیکی محل اتصال شاخ فوقانی و تنه یک برجستگی به نام خار ایسکیال وجود دارد.

2 لیگامان مهم به این خار متصل می شوند:

لیگامان ساکرواسپاینوس: از خار ایسکیال تا ساکروم کشیده می شود، بنابراین قسمتی از سوراخ سیاتیک بزرگ را تشکیل می دهد.
لیگامان ساکروتوبروس: از ساکروم تا توبروزیته ی ایسکیال کشیده شده و قسمتی از سوراخ سیاتیک کوچک را تشکیل می دهد.

نکات بالینی

شکستگی لگن

دو گروه اصلی شکستگی لگن وجود دارد:

شکستگی های کم انرژی

برای مثال یک سقوط ساده از ارتفاع در بیماران مبتلا به پوکی استخوان می تواند باعث شکستگی در شاخ پوبیس شود.
این شکستگی ها معمولا ثابت بوده و نیازی به جراحی ندارند.

شکستگی های پر انرژی

برای مثال در اثر یک تصادف با وسایل نقلیه ی پر سرعت. این شکستگی ها شدید بوده و شاید استابولوم و مفصل ساکروایلیاک را نیز درگیر کنند.
معمولا نیاز به جراحی اورژانسی دارند.
این شکستگی ها معمولا با آسیب بافت نرم و عروق نیز همراه هستند. علاوه بر این، مثانه و پیشابراه نیز در خطر بالای آسیب می باشند.
در شکستگی های پر انرژی، خونریزی در لگن می تواند کشنده باشد. به همین دلیل بیماران ترومایی شدید باید شکستگی لگن برایشان در نظر گرفته شود، مگر اینکه خلافش ثابت شود.