آئورت
- ارسال شده توسط کسری جعفری
- دسته بندی توراکس, عروق توراکس
- تاریخ سپتامبر 9, 2019
- نظرات 2 دیدگاه ها
آئورت بزرگترین شریان در بدن است که در ابتدا قطرش به یک اینچ می رسد. این شریان برون ده قلبی را از بطن چپ دریافت کرده و خونرسانی بدن را با خون اکسیژنه، از طریق گردش خونی سیستماتیک، تامین می کند.
آئورت را می توان به 4 قسمت تقسیم کرد: آئورت صعودی، قوس آئورت، آئورت توراسیک (نزولی) و آئورت شکمی. آئورت در سطح L4 با تقسیم شدن به دو شاخه ی ایلیاک مشترک راست و چپ، پایان می یابد.
در این مقاله به آناتومی آئورت، مسیر آناتومیک، شاخه ها و نکات بالینی آن خواهیم پرداخت.
آئورت صعودی
آئورت صعودی از حفره ی آئورتی در بطن چپ نشات گرفته و تا قوس آئورت بالا می رود. طول آن 5 سانتی متر بوده و همراه شریان پولمونری در غلاف پریکاردیال حرکت می کند.
شاخه ها
سینوس های راست و چپ برآمدگی هایی از آئورت صعودی هستن که در سطح دریچه ی آئورتیک قرار گرفته اند. این دو، منشا شریان های کرونری راست و چپ هستند؛ شریان هایی که به میوکاردیوم قلب خونرسانی می کنند.
قوس آئورت
قوس آئورت ادامه ی آئورت صعودی است و از سطح دومین مفصل استرنوکوستال شروع می شود. این قسمت به طرف بالا، عقب و چپ قوس می زند و سپس به طرف پایین حرکت می کند.
قوس آئورت در سطح T4 تمام می شود. قوس آئورت توسط لیگامنتوم آرتریوزوم (باقی مانده ی داکتوس آرترویوزوس جنینی) به شریان پولمونری چسبیده است.
شاخه ها
سه شاخه ی اصلی از قوس آئورت نشات می گیرند. آنها به ترتیب پروگزیمال به دیستال شامل:
- تنه ی براکیوسفالیک: اولین و بزرگترین شاخه که به طرف بالا و لترال صعود کرده و به دو شاخه ی شریان کاروتید مشترک راست و شریان ساب کلاوین راست تقسیم می شود. این شریان ها خونرسانی طرف راست سر و گردن و اندام فوقانی راست را به عهده دارند.
- شریان کاروتید مشترک چپ: خونرسانی قسمت چپ سر و گردن را به عهده دارند.
- شریان ساب کلاوین چپ: خونرسانی اندام فوقانی طرف چپ.
نکات بالینی
کوآرکتاسیون آئورت
کوآرکتاسیون آئورت به باریک شدن آئورت، معمولا در محل اتصال لیگامنتوم آرتریوزوم، اطلاق می شود. آئورت باریک مقاومت زیادی نسبت به جریان خون نشان می دهد که باعث افزایش پس بار بطن چپ می شود. افزایش پس بار بطن چپ خود باعث هایپرتروفی بطن چپ می شود.
خونرسانی به سر، گردن و اندام فوقانی کاهش نمی یابد زیرا عروقی که به آنها خونرسانی می کنند در پروگزیمال کوآرکتاسیون قرار گرفته اند ولی مابقی بدن کاهش می یابد. این موضوع باعث تضعیف و تاخیر در نبض فمورال می شود که حالت بالینی آن تاخیر رادیو فمورال نام دارد.
آئورت توراسیک
آئورت توراسیک (نزولی) از T4 شروع شده و در T12 پایان می یابد. این قسمت که در ادامه ی قوس آئورت قرار دارد، ابتدا در سمت چپ ستون مهره ها شروع می شود ولی در حین نزول از میدلاین عبور می کند. از هیاتوس آئورتیک توراکس را ترک می کند و به آئورت شکمی تبدیل می شود.
شاخه ها
به ترتیب نزول شامل:
- شریان های برونشیال: شاخه های احشاییِ جفت، که از طرفین لترال آئورت توراسیک منشا می گیرند و بافت برونشیال، پری برونشیال و پلور احشایی را خونرسانی می کنند. اغلب فقط شریان برونشیال چپ مستقیما از آئورت نشات می گیرد ولی شریان برونشیال راست از سومین شریان بین دنده ای خلفی جدا می شود.
- شریان های مدیاستینال: شریان هایی کوچک که غدد لنفاوی و بافت آرئولار مدیاستینوم خلفی را خونرسانی می کنند.
- شریان های ازوفاگئال: شاخه های احشایی کوچک غیر جفت که از قدام آئورت توراسیک نشات می گیرند و مری را خونرسانی می کنند.
- شریان های پریکاردیال: شریان های کوچک غیر جفت که از قدام آئورت توراسیک نشات می گیرند تا قسمت قدامی پریکاردیوم را خونرسانی بکنند.
- شریان های فرنیک فوقانی: شاخه های جداری جفت که قسمت فوقانی دیافراگم را خونرسانی می کنند.
- شریان های بین دنده ای و ساب کوستال: شریان های کوچک جفت که از خلف آئورت توراسیک نشات می گیرند. 9 جفت شریان بین دنده ای به همه ی فضاهای بین دنده ای (به جز فضای بین دنده ای اول و دوم که توسط شاخه هایی از شریان ساب کلاوین خونرسانی می شوند) خونرسانی می کنند. شریان های ساب کوستال به عضله های مسطح شکمی (مایل داخلی و خارجی و عرضی شکم) خونرسانی می کنند.
آئورت شکمی
آئورت شکمی ادامه ی آئورت توراسیک است که در سطح T12 شروع می شود. این قسمت حدودا 13 سانتی متر طول داشته و در سطح مهره ی L4 پایان می یابد. در این سطح آئورت با تقسیم شدن به دو شاخه ی شریان های راست و چپ ایلیاک مشترک که قسمت تحتانی بدن را خونرسانی می کنند، پایان می یابد.
شاخه ها
به ترتیب نزول شامل:
- شریان های فرنیک تحتانی: یک جفت شاخه ی جداری که از خلف و در سطح T12 نشات می گیرند. این شریان ها دیافراگم را خونرسانی می کنند.
- شریان سلیاک: یک شریان بزرگ احشایی که در سطح T12 از قدام نشات می گیرد. همچنان تنه ی سلیاک نیز نامید می شود. وظیفه ی خونرسانی به کبد، معده، مری شکمی، طحال، دئودنوم فوقانی و پانکراس فوقانی را بر عهده دارد.
- شریان مزانتریک فوقانی: یک شریان بزرگ احشایی که از قدام و درست زیر تنه ی سلیاک از آئورت شکمی نشات می گیرد. به دیستال دئودنوم، ژژنوایلئوم، کولون صعودی و قسمتی از کولون عرضی خونرسانی می کند. در سطح تحتانی L1 از آئورت شکمی جدا می شود.
- شریان های فوق کلیوی میانی: یک جفت شریان احشایی کوچک که از هر دو طرف و در پشت در سطح L1 از آئورت شکمی نشات می گیرند تا به غدد آدرنال خونرسانی کنند.
- شریان های کلیوی: یک جفت شریان احشایی که از هر دو طرف لترال بین سطح L1 و L2 نشات می گیرند تا کلیه ها را خونرسانی کنند.
- شریان های گونادال: یک جفت شریان احشایی که از طرفین لترال در سطح L2 نشات می گیرند. شریان های گونادال در مردان شریان بیضه ای و در زنان شریان تخمدانی نامیده می شود.
- شریان مزانتریک تحتانی: یک شریان بزرگ احشایی که در سطح L3 و از قدام آئورت شکمی نشات می گیرد. به قسمت بزرگی از روده از خم اسپلنیک تا قسمت فوقانی رکتوم خونرسانی می کند.
- شریان ساکرال میانی: یک شریان جداری که از خلف و در سطح L4 نشات می یابد تا کاکسیکس، مهره های لومبار و ساکروم را خونرسانی کند.
- شریان های لومبار: این 4 جفت شریان جداری که از قسمت پوسترولترال آئورت شکمی و از سطح L1 تا L4 نشات می گیرند، وظیفه ی خونرسانی به دیوار شکم و طناب نخاعی را بر عهده دارند.
می توانید به این اینفوگرافیک که حاوی تمامی شاخه های آئورت و ارگان هایی که آنها را خونرسانی می کنند، است برای یادگیری بهتر مراجعه کنید.(تصویر با کیفیت بالاتر را می توانید از اینجا دانلود کنید)
نکات بالینی
آنوریسم آئورت
آنوریسم آئورت به حالتی گفته می شود که این شریان 1.5 برابر حالت عادیش متسع شود. قسمت شکمی آئورت شایع ترین محل رخ دادن این ضایعه است.
بیمارانی که گرفتار این بیماری شوند شاید علایم حس نبض در شکم، درد شکم و پشت را حس کنند. همچنین شاید آنوریسم ریشه های عصبی را تحت فشار قرار دهد که باعث درد یا بی حسی در اندام تحتانی شود. یک بیمار با آنوریسم قوس آئورت به خاطر فشار آنوریسم روی عصب راجعه ی چپ حنجره دچار خشنی صدا شود. بیماران شاید هیچ نشانه ای نداشته باشند.
آنوریسم های کوچک معمولا نیاز به مداخله ی سریع ندارند. تشخیص با استفاده از سونوگرافی، MRI و CT scan انجام می شود و درمانش به صورت قرار دادن یک لوله ی صناعی از طریق جراحی است. اگر درمان مناسبی انجام نشود، آنوریسم بزرگ می تواند پاره شود. این حالت یک اورژانس پزشکی محسوب شده و اغلب کشنده است.
اشتراک گذاری این مطلب
برچسب:عروق توراکس
تکنولوژیست جراحی. علاقه ی زیادی به آناتومی دارم و نبود یه مرجع فارسی برای آموزش آناتومی تشویقم کرد تا این سایت رو راه اندازی کنم:)
ممکن است همچنین دوست داشته باشید
عروق قلب
تمامی اعضای بدن باید از طریق سیستم گردش خون با مواد مغذی و اکسیژن تامین شوند و قلب هم از این امر استثنا نیست. سیستم گردش کرونری (coronary circulation) به عروقی اطلاق می شود که خون را به قلب رسانده …
دریچه های قلب
ساختار هایی هستند که باعث می شوند جریان خون یک طرفه شود. دریچه ها از بافت پیوندی و اندوکاردیوم (داخلی ترین لایه ی قلب) تشکیل شده اند. قلب 4 دریچه دارد که به 2 گروه تقسیم می شوند: دریچه های …
پریکاردیوم
اگر قلب را یک پرتقال در نظر بگیریم پریکاردیوم پوست آن خواهد بود. پریکاردیوم کیسه فیبروسروزی می باشد که حاوی مایع بوده و بدنه عضلانی قلب و منشا عروق بزرگ (آئورت، شریان ریوی، وریدهای ریوی و وناکاوای فوقانی و تحتانی) را …
2 نظر
سلام دکتر خسته نباشید من گرافی بلع با باریوم دادم برای مری ام همش نرمال بود فقط گفت پریتالیسم یا فیلینگ دیفکت در قوس آئور دیده شد که مربوط به حباب هوا است یعنی چی؟میشه راهنماییم کنید
سلام
فیلینگ دیفکت یک اصطلاح رادیولوژیست و در مورد شما به معنی این هست که ماده ی حاجبی که به شما تزریق کرده اند، آئورت شما را کامل پر نکرده است. این کامل پر نشدن به خاطر وجود جسم خارجی (که در مورد شما یک حباب هواست) به وجود می آید.
از جایی که این بحث خیلی تخصصی هست بنده نمی توانم نظری در مورد آن بدهم، لذا توصیه ی اکید می کنم حتما به یک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
تن تان سلامت و دانش تان روزافزون