اصطلاحات حرکتی در آناتومی

اصطلاحات حرکتی آناتومی برای توصیف حرکت عضلات و اسکلت بدن بکار می رود. عضلات منقبض می شوند تا حرکت را در مفاصل ایجاد کنند و حرکات متعاقب این انقباض ها را توسط عباراتی که به آن ها خواهیم پرداخت می توان توصیف کرد.

به هنگام استفاده از اصطلاحات حرکتی آناتومی باید این را در نظر گرفت که مبدا شروع حرکت پوزیشن آناتومیکی است.

هر حرکتی که توسط بدن انجام می شود یک حرکت عکس خود دارد که به آن حرکت «آنتاگونیستی» گفته می شود. در این مقاله حرکت ها را به همراه جفت آنتاگونیستی آن ها توضیح داده ایم تا درک آن برای شما آسان تر باشد.

فلکشن، اکستنشن، روتیشن، ابداکشن و اداکشن از پرکاربرد ترین اصطلاحات حرکتی آناتومیکی هستند.

فلکشن و اکستنشن

فلکشن و اکستنشن دو تا از مهم ترین اصطلاحات حرکتی آناتومی هستند که با آن ها بسیار مواجه خواهید شد. فلکشن و اکستنشن حرکاتی هستند که در سطح ساژیتال رخ می دهند. این دو کلمه به این اشاره دارند که زاویه ی بین دو قسمت از بدن کاهش یا افزایش می یابد:

فلکشن به حرکتی اشاره دارد که زاویه ی بین دو قسمت بدن کاهش می یابد. فلکشن در آرنج کاهش زاویه ی بین اولنا و هومروس است. وقتی زانو به حالت فلکشن می رود مچ پا به باسن نزدیک تر می شود و زاویه ی بین فمور و تیبیا کمتر می شود.

اکستنشن به حرکتی اطلاق می شود که زاویه ی بین دو قسمت از بدن را افزایش می دهد. اکستنشن در آرنج افزایش زاویه ی بین اولنا و هومروس است. اکستنشن زانو باعث مستقیم شدن اندام تحتانی می شود.

ابداکشن و اداکشن

فلکشن و اکستنشن اصطلاحات حرکتی ای آناتومی هستند که بیشتر در مورد اندام، انگشتان و گردن کاربرد دارند.

ابداکشن و اداکشن دو اصطلاح برای توصیف حرکت دور یا نزدیک شونده به خط میانی بدن(خط میدلاین) استفاده می شود.

ابداکشن حرکتی است برای دور شدن از خط میانی. برای مثال ابداکشن شانه بازو ها را به طرف خارج و بالا می برد.

اداکشن حرکتی است برای نزدیک شدن به خط میانی. اداکشن هیپ ران ها را به یکدیگر نزدیک می کند.

در انگشتان دست و پا خط میانی را، خط میانی بدن در نظر نمی گیریم بلکه خط میانی دست یا پا(خطی که دست یا پا را به دو قسمت نسبتا مساوی تقسیم می کند) را در نظر میگیریم. بنابراین ابداکشن انگشتان آن ها را از همدیگر جدا می کند.

سیرکامداکشن

سیرکامداکشن را میتوان به عنوان یک حرکت مخروطی فرض کرد که نوکش مفصلی است که حرکت را کنترل می کند.

روتیشن(چرخش) مدیال و لترال

روتیشن مدیال و لترال که از اصطلاحات پر کاربرد حرکتی است به معنی حرکت اندام حول محور طولی شان می باشد.

روتیشن مدیال(داخلی) حرکتی به سوی میدلاین هست. بعضی وقت ها به این حرکت اینترنال روتیشین نیز می گویند(هیچ فرقی با همدیگر ندارند). برای فهمیدن این مسئله دو سناریو را در نظر بگیرید. در سناریوی اول یک پای مستقیم(زانو در حالت اکستنشن کامل) را در نظر بگیرید که طوری می چرخد که انگشت هایش به سمت پای مخالف نگاه می کنند. به این حرکت روتیشن مدیال می گویند. در سناریوی دوم فرض کنید آرنج شما در حالت فلکشن ۹۰ درجه است. حال اگر شما دست خود را به طرف هیپ مخالف ببرید(با حفظ همان حالت فلکشن) شما مدیال روتیشن یا اینترنال روتیشن را انجام داده اید.

روتیشن لترال(خارجی) حرکتی در جهت دور شدن از میدلاین هست. این حرکت کاملا برعکس حرکات توضیح داده شده در فوق هست.

الویشن و دپرشن

الویشن(بالا بردن) به حرکت بالا رونده اطلاق می شود(مانند بالا بردن وزنه توسط وزنه بردار).

دپرشن(پایین بردن) به حرکت پایین رونده اطلاق می شود.

پرونیشن و سوپینیشن

این دو اصطلاح به راحتی با روتیشن مدیال و لترال یکسان گرفته می شوند، در صورتی که تفاوتی جزئی با یکدیگر دارند. هنگامی که دست خود را روی یک میز قرار داده اید بدون حرکت دادن شانه و آرنج دستتان را بچرخانید تا کف دست شما به بالا نگاه کند. حال دست شما در حالت سوپاین قرار گرفته است و حرکتی که شما انجامش داده اید سوپینیشن نام دارد.

حال دوباره با ثابت نگه داشتن آرنج و شانه دوباره همان دست خود را بچرخانید به صورتی که کف دستتان به پایین نگاه کند. حال دست شما در حالت پرون قرار دارد و به این حرکت پرونیشن می گویند.

دورسی فلکشن و پلانتار فلکشن

این دو اصطلاح برای توصیف حرکات مچ پا استفاده می شوند. ریشه ی این دو به کلمات توصیف کننده ی دو سطح پا برمی گردد، سطح فوقانی پا و کف پا.

دورسی فلکشن به معنی فلکشن مچ پاست، بنابرین در این حالت پا به بالا نگاه می کند. توجه کنید که دورسی فلکشن در مورد دست یک عبارت گیج کننده هست و به ندرت استفاده می شود. دورسوم دست همان پشت دست هست(جایی که مو می روید) و حرکت در سوی آن «اکستنشن» می شود. بنابرین میتوان گفت که دورسی فلکشن مچ دست همان اکستنشن هست(توصیه نمی شود از دورسی فلکشن برای مچ دست استفاده شود).

پلانتار فلکشن به معنی اکستنشن مچ پاست، بنابرین در این حالت پا به پایین نگاه می کند. چنین حرکتی برای دست دست پالمار فلکشن نام دارد.

اینورشن و اورشن

این دو اصطلاح برای حرکات چرخشی پا که در مچ پا و به دور محور طولی خود رخ می دهد، استفاده می شود.

اینورشن یعنی حرکت کف پا به طرف میدلاین حول محور طولی خود.

اورشن یعنی حرکت کف پا در خلاف میدلاین(حرکت به سمت لترال) حول محور طولی خود.

پروتراکشن و رتراکشن

پروتراکشن را حرکت آنترولترال(قدامی-خارجی) اسکاپولا روی قفسه ی سینه می توان نامید. این حرکت باعث حرکت مفصل شانه به جلو می شود. برای درک بیشتر دو دست خود را جلوی تان بگیرید در حالی که آرنج در اکستنشن کامل و شانه با بدن تان زاویه ی قائم می سازد، حال سعی کنی هوای جلویتان را به جلو هل دهید. در این حالت پروترکشن را تجربه خواهید کرد.

رتراکشن را حرکت پوسترومدیال(خلفی-داخلی) اسکاپولا روی قفسه ی سینه می توان نامید. این حرکت باعث حرکت مفصل شانه به عقب می شود. برای درک بیشتر در همان حالتی که قبلا توضیح داده شد شانه ی تان را به عقب هل دهید.